Zima to trudny czas dla roślin, zwłaszcza dla drzew, które muszą poradzić sobie z niskimi temperaturami, wiatrem, oblodzeniem i zalegającym śniegiem. Dla właścicieli ogrodów, parków i terenów zielonych kluczowe jest podjęcie odpowiednich działań przygotowujących drzewa do zimowych warunków. Prawidłowe prace arborystyczne mogą uchronić drzewa przed uszkodzeniami i chorobami oraz zapewnić im zdrowy start na wiosnę. W artykule omówimy, jakie prace należy wykonać przy drzewach różnych gatunków, aby przygotować je do zimy.

1. Zabezpieczenie systemu korzeniowego

Korzenie są najbardziej wrażliwą częścią drzewa na działanie mrozu. O ile starsze drzewa mają dobrze rozwinięty system korzeniowy, który głęboko sięga w glebę, o tyle młode drzewa wymagają szczególnej ochrony. Aby zapobiec przemarzaniu korzeni, należy zastosować odpowiednią warstwę ściółki wokół pnia drzewa.

• Ściółkowanie – wokół podstawy drzewa należy rozsypać warstwę ściółki o grubości około 5-10 cm. Można użyć materiałów organicznych, takich jak kora, trociny, liście lub kompost. Ściółka pomaga utrzymać wilgoć w glebie i chroni korzenie przed gwałtownymi zmianami temperatur.
• Ochrona przed gryzoniami – w zimie korzenie i kora młodych drzew mogą stać się celem gryzoni, które szukają pożywienia. Warto zabezpieczyć podstawę drzewa siatką lub specjalnym osłonami, które uniemożliwią gryzoniom dostęp do delikatnej kory.

2. Przycinanie gałęzi

Przycinanie drzew przed zimą to jedna z najważniejszych prac arborystycznych. Odpowiednie cięcie nie tylko pomaga utrzymać drzewa w dobrej kondycji, ale także zapobiega niebezpiecznym sytuacjom związanym z obciążeniem gałęzi śniegiem.

• Usuwanie suchych i uszkodzonych gałęzi – przed nadejściem zimy warto usunąć wszystkie martwe, chore lub uszkodzone gałęzie. Takie gałęzie są bardziej podatne na złamanie pod ciężarem śniegu lub lodu, co może prowadzić do uszkodzenia drzewa lub stworzyć zagrożenie dla otoczenia.
• Przerzedzanie korony – w przypadku gęstych koron warto rozważyć lekkie przerzedzenie, aby zmniejszyć opór wiatru i zminimalizować ryzyko połamania gałęzi podczas silnych podmuchów.
• Czas na cięcie – przycinanie najlepiej wykonywać późną jesienią, kiedy drzewa przechodzą w stan uśpienia. W tym czasie cięcie jest mniej inwazyjne, a drzewa mają czas na zagojenie ran przed nadejściem zimy.

3. Bielenie pni

Bielenie pni to praktyka stosowana głównie w przypadku drzew owocowych, ale może być również skuteczna w przypadku innych gatunków. Zabieg ten chroni drzewa przed uszkodzeniami spowodowanymi nagłymi zmianami temperatury, zwłaszcza wczesną wiosną, gdy słońce może nagrzać korę, a nocne mrozy ją uszkodzić.

• Bielenie wapnem – pnie drzew pokrywa się roztworem wapna (najlepiej w grudniu lub styczniu), co zapobiega pękaniu kory i chroni przed promieniami słońca. Warto pamiętać, że zabieg ten należy powtarzać co roku, ponieważ wapno z czasem zmywa się z pnia.

4. Nawadnianie przed zimą

Jesień, a zwłaszcza późna jesień, to kluczowy moment na ostatnie nawadnianie drzew przed nadejściem mrozów. Nawadnianie jest szczególnie ważne w przypadku drzew iglastych, które tracą wodę również zimą.

• Głębokie podlewanie – przed pierwszymi przymrozkami warto dobrze nawodnić drzewa, aby zapewnić im odpowiednią ilość wody na zimę. Podlanie drzew tuż przed zimą pomaga zapobiec wysuszeniu korzeni w czasie, gdy gleba jest zamarznięta.

5. Zabezpieczenie drzew iglastych

Drzewa iglaste, w przeciwieństwie do liściastych, zachowują swoje igły przez całą zimę, co sprawia, że są narażone na większe obciążenie śniegiem. Warto zatem podjąć dodatkowe środki ostrożności, aby uniknąć uszkodzeń:

• Obwiązywanie gałęzi – w przypadku gatunków takich jak tuje czy cyprysiki, warto rozważyć obwiązywanie gałęzi sznurkiem lub siatką, co zapobiegnie ich łamaniu pod ciężarem śniegu.
• Ochrona przed słońcem – zimowe słońce, w połączeniu z mrozem, może prowadzić do poparzeń igieł. Aby temu zapobiec, można użyć osłon z materiału chroniącego przed promieniami UV, zwłaszcza na młodych iglakach.

6. Ochrona młodych drzew

Młode drzewa są szczególnie wrażliwe na niskie temperatury, wiatry oraz opady śniegu. Aby zapewnić im odpowiednią ochronę, można zastosować kilka technik:

• Osłony zimowe – młode drzewa owija się agrowłókniną lub matami słomianymi, aby chronić je przed mrozem. Ważne jest, aby osłony były dobrze przymocowane, aby nie zostały zdmuchnięte przez wiatr.
• Palikowanie – młode drzewa, zwłaszcza te o cienkich pniach, są narażone na złamanie pod naporem wiatru lub śniegu. Palikowanie, czyli przymocowanie drzewa do pionowych słupków, zapobiega wyłamywaniu pnia i stabilizuje roślinę.

7. Ochrona przed solą drogową

W miastach drzewa są często narażone na szkodliwe działanie soli drogowej, która może uszkadzać korzenie i korę drzew. Zabezpieczyć drzewa osłonami wokół pni drzew rosnących przy drogach można rozłożyć bariery lub osłony, które zatrzymają sól przed dostaniem się do gleby wokół korzeni.

Przygotowanie drzew do zimy to kluczowy etap w ich pielęgnacji. Wykonując odpowiednie prace arborystyczne, takie jak ściółkowanie, przycinanie, bielenie pni czy zabezpieczanie przed śniegiem, można skutecznie ochronić drzewa przed mrozem i uszkodzeniami mechanicznymi. Dbanie o drzewa zimą przynosi korzyści w postaci zdrowych, silnych roślin na wiosnę, które będą mogły cieszyć oko przez cały sezon wegetacyjny.